Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) to przewlekła i nawracająca choroba, która objawia się występowaniem złuszczających się zmian rumieniowatych na owłosionej skórze głowy, na twarzy i klatce piersiowej. To schorzenie pojawia się u właściwie każdego noworodka i znane jest pod nazwą ciemieniucha, ale może zaatakować również nastolatki oraz osoby dorosłe.
Z tekstu dowiesz się:
- u kogo najczęściej występuje łojotokowe zapalenie skóry,
- w jaki sposób można leczyć ŁZS.
Łojotokowe zapalenie skóry to choroba dermatologiczna o charakterze przewlekłym i nawrotowym. W jej przebiegu na owłosionej skórze głowy, skórze twarzy oraz klatki piersiowej pojawiają się złuszczające się, rumieniowe zmiany. ŁZS jest spowodowane nadmierną aktywnością gruczołów łojowych oraz często współistniejącym zakażeniem grzybem Malassezia furfur.
Łojotokowe zapalenie skóry – u kogo występuje?
Łojotokowe zapalenie skóry występuje właściwie u każdego niemowlęcia i jest powszechnie znane jako ciemieniucha. Nie zagraża ono zdrowiu dziecka i stanowi głównie problem estetyczny i pielęgnacyjny. ŁZS najczęściej pojawia się między 2. a 10. tygodniem życia dziecka, choć może występować również później, nawet u 2-3-latków. Może też wielokrotnie nawracać. Zmiany zazwyczaj pojawiają się na skórze głowy, ale również na kończynach i w pachwinach, niekiedy pokrywają całe ciało. Są zaczerwienione, łuszczą się, mogą przybierać postać grudek przy mieszkach włosowych, czasem pękają, tworząc nadżerki. Stosowanie zaleconych przez lekarza preparatów oraz odpowiednia pielęgnacja skóry pozwalają skutecznie pozbyć się zmian, choć – jak wspomniano – mogą one nawracać.
Drugą grupą osób, u których może pojawiać się łojotokowe zapalenie skóry są nastolatki w wieku dojrzewania, przy czym z tym schorzeniem częściej borykają się chłopcy. W tym przypadku przyczyną ŁZS jest najprawdopodobniej nadmierna aktywność gruczołów łojowych spowodowana zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie w okresie dojrzewania. Wykwity skórne są zlokalizowane zazwyczaj na twarzy, klatce piersiowej, plecach oraz na owłosionej skórze głowy.
Trzecia grupa osób, u których ŁZS diagnozuje się najczęściej, to pacjenci powyżej 50. roku życia. U nich chorobę łączy się m.in. z nieprawidłowymi procesami regeneracji naskórka, przez co ulega on przyspieszonemu rogowaceniu. Oprócz tego łojotokowe zapalenie skóry częściej występuje u osób dorosłych borykających się z zaburzeniami hormonalnymi, chorobą Parkinsona, po udarach mózgu oraz z padaczką.
Łojotokowe zapalenie skóry – leczenie
Diagnostykę i leczenie łojotokowego zapalenia skóry prowadzi dermatolog-wenerolog, w przypadku dzieci może to być jednak zarówno specjalista dermatologii dziecięcej, jak i pediatra. Na ŁZS u dzieci, zwłaszcza jeśli zmiany ograniczają się do owłosionej skóry głowy, pomaga zazwyczaj odpowiednia pielęgnacja. Główkę dziecka należy regularnie smarować oliwką dla niemowląt, zmiany można także zmiękczać kompresami z oliwą salicylową, a głowę myć regularnie specjalnymi szamponami. Po konsultacji z lekarzem warto rozważyć również stosowanie kremów oraz maści z hydrokortyzonem lub ketokonazolem.
U nastolatków oraz osób dorosłych, u których łojotokowe zapalenie skóry jest ograniczone do głowy, dermatolog-wenerolog zleci podobne postępowanie, przy czym szampony, żele oraz kremy dla starszych pacjentów mogą zawierać m.in. substancje przeciwgrzybicze, cytostatyczne oraz kortykosteroidy. Jeśli zmiany występują również na ciele, miejscowo stosuje się przede wszystkim leki zawierające glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny i pochodne imidazolowe.
Warto pamiętać, że mimo nawet najstaranniejszej pielęgnacji oraz opieki lekarza ŁZS może nawracać. U dzieci sytuacja normuje się po ukończeniu 3.-4. roku życia, a u nastolatków – po zakończeniu procesu dojrzewania.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/170805,lojotokowe-zapalenie-skory
http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2018/07/pnm_2018_01A_049-054.pdf
